Kế toán là một phần quan trọng trong quản lý tài chính của mọi doanh nghiệp. Trong quá trình hoạt động kinh doanh, các doanh nghiệp thường tiến hành đầu tư vào các khoản tài sản tài chính, và để có sự kiểm soát hiệu quả, họ cần phải thực hiện kế toán cho các khoản đầu tư này một cách chính xác và đúng quy định. Cùng công ty kế toán kiểm toán thuế ACC tìm hiểu Bài tập kế toán các khoản đầu tư tài chính có lời giải nhé!
Bài tập 1:
Công ty A mua cổ phiếu của Công ty B với giá mua là 100.000 đồng/cổ phiếu, số lượng cổ phiếu mua là 1.000 cổ phiếu. Công ty A dự định nắm giữ cổ phiếu này tối thiểu 1 năm.
Yêu cầu:
- Định khoản các nghiệp vụ phát sinh liên quan đến khoản đầu tư này.
- Tính giá trị hiện có của khoản đầu tư này tại thời điểm cuối kỳ, giả sử giá thị trường của cổ phiếu Công ty B là 110.000 đồng/cổ phiếu.
Lời giải:
Ngày 20/07/2023
Công ty A mua cổ phiếu của Công ty B:
Nợ TK 1211 – Cổ phiếu – Công ty B
Có TK 111 – Tiền mặt
Ngày 31/12/2023
Tính giá trị hiện có của khoản đầu tư:
Giá trị hiện có = Số lượng cổ phiếu * Giá thị trường/cổ phiếu = 1.000 cổ phiếu * 110.000 đồng/cổ phiếu = 110.000.000 đồng
Định khoản ghi nhận giá trị hiện có của khoản đầu tư:
Nợ TK 1211 – Cổ phiếu – Công ty B
Có TK 221 – Giá trị hợp lý của khoản đầu tư tài chính
Kết luận:
- Công ty A đã hạch toán đúng quy định các nghiệp vụ phát sinh liên quan đến khoản đầu tư này.
- Giá trị hiện có của khoản đầu tư này tại thời điểm cuối kỳ là 110.000.000 đồng.
Ghi chú:
- Nếu Công ty A nắm giữ cổ phiếu này dưới 1 năm thì khoản đầu tư này được phân loại là chứng khoán kinh doanh. Khi đó, lãi hoặc lỗ từ khoản đầu tư này sẽ được ghi nhận vào doanh thu hoạt động tài chính hoặc chi phí tài chính.
- Nếu Công ty A nắm giữ cổ phiếu này trên 1 năm thì khoản đầu tư này được phân loại là chứng khoán đầu tư. Khi đó, lãi hoặc lỗ từ khoản đầu tư này sẽ được ghi nhận vào thu nhập khác hoặc chi phí khác.
Bài tập 2: Nhập môn đầu tư tài chính
Một công ty XYZ mua 1.000 cổ phiếu của công ty ABC với giá 20.000.000 VND vào ngày 1/1/năm 20X1. Sau đó, vào ngày 31/12/năm 20X1, giá trị thị trường của cổ phiếu tăng lên 25.000.000 VND. Tính giá trị đầu tư tài chính và ghi sổ kế toán tại cuối năm 20X1.
Lời giải:
- Giá trị đầu tư tài chính tại cuối năm 20X1: 1.000 cổ phiếu * 25.000.000 VND = 25.000.000.000 VND
- Ghi sổ kế toán: Công ty XYZ ghi nhận khoản đầu tư tài chính tại mức giá trị công bố tại cuối năm (25.000.000.000 VND) trong tài sản ngắn hạn hoặc dài hạn tùy theo kế hoạch sử dụng.
Bài tập 3: Giảm giá đầu tư tài chính
Một công ty DEF mua 2.000 cổ phiếu của công ty GHI với giá 30.000.000 VND vào ngày 1/1/năm 20X2. Sau đó, vào ngày 31/12/năm 20X2, giá trị thị trường của cổ phiếu giảm xuống còn 25.000.000 VND. Tính giá trị đầu tư tài chính và ghi sổ kế toán tại cuối năm 20X2 nếu công ty DEF quyết định thực hiện việc giảm giá đầu tư tài chính.
Lời giải:
- Giá trị đầu tư tài chính tại cuối năm 20X2 trước khi giảm giá: 2.000 cổ phiếu * 25.000.000 VND = 50.000.000.000 VND
- Giảm giá đầu tư tài chính: 50.000.000.000 VND – 30.000.000.000 VND = 20.000.000.000 VND
- Ghi sổ kế toán: Công ty DEF ghi nhận giảm giá đầu tư tài chính tại cuối năm 20X2 bằng cách trừ trực tiếp vào giá trị đầu tư tài chính (20.000.000.000 VND), và ghi khoản giảm giá này là một khoản lỗ trong lưu chuyển tiền tệ của công ty.
Bài tập 4: Chuyển đổi đầu tư tài chính thành đầu tư cố định
Một công ty MNO đầu tư 50.000.000 VND vào mua cổ phiếu của một công ty con, PQR, vào ngày 1/1/năm 20X3. Sau một thời gian, công ty MNO quyết định chuyển đổi đầu tư tài chính này thành một tài sản cố định để quản lý một dự án mới. Giá trị thị trường của cổ phiếu PQR tại thời điểm chuyển đổi là 60.000.000 VND. Hãy tính giá trị đầu tư ban đầu, giá trị tài sản cố định mới, và ghi sổ kế toán tại thời điểm chuyển đổi.
Lời giải:
- Giá trị đầu tư tài chính ban đầu: 50.000.000 VND
- Giá trị tài sản cố định mới: 60.000.000 VND
- Ghi sổ kế toán: Công ty MNO ghi nhận giá trị đầu tư tài chính ban đầu trong tài sản ngắn hạn hoặc dài hạn tùy theo kế hoạch sử dụng. Khi chuyển đổi thành tài sản cố định, công ty MNO ghi nhận tài sản cố định mới với giá trị là 60.000.000 VND. Đồng thời, công ty cần điều chỉnh giá trị của tài sản cố định này qua các chu kỳ hao mòn tương ứng.
Bài tập 5: Chuyển đổi đầu tư tài chính thành công cụ tài chính khác
Một công ty STU đầu tư 40.000.000 VND vào mua cổ phiếu của công ty ABC vào ngày 1/1/năm 20X4. Sau một thời gian, công ty STU quyết định chuyển đổi đầu tư tài chính này thành công cụ tài chính khác (ví dụ: trái phiếu chính phủ). Hãy tính giá trị đầu tư ban đầu, giá trị công cụ tài chính khác sau chuyển đổi, và ghi sổ kế toán tại thời điểm chuyển đổi.
Lời giải:
- Giá trị đầu tư tài chính ban đầu: 40.000.000 VND
- Giá trị công cụ tài chính khác sau chuyển đổi: Khi chuyển đổi đầu tư tài chính thành công cụ tài chính khác, giá trị của công cụ tài chính mới sẽ phụ thuộc vào giá trị thị trường của công cụ tài chính đó tại thời điểm chuyển đổi.
- Ghi sổ kế toán: Công ty STU ghi nhận giá trị đầu tư tài chính ban đầu trong tài sản ngắn hạn hoặc dài hạn tùy theo kế hoạch sử dụng. Sau chuyển đổi, công ty ghi sổ giá trị công cụ tài chính khác mới và ghi khoản lãi hoặc lỗ từ việc chuyển đổi này trong lưu chuyển tiền tệ của công ty.
Bài tập 6:
Công ty ABC vừa thực hiện một số đầu tư tài chính trong quý với thông tin như sau:
- Ngày 01/01, công ty mua 1,000 cổ phiếu của Công ty XYZ với giá 50,000 VND/cổ phiếu.
- Ngày 15/02, công ty nhận cổ tức từ đầu tư trên, tỷ lệ cổ tức là 5% trên giá trị cổ phiếu.
- Ngày 30/03, công ty bán 500 cổ phiếu của Công ty XYZ với giá 60,000 VND/cổ phiếu.
Hãy tính toán và ghi chép vào sổ cái các sự kiện trên.
Lời giải và tính toán:
- Ngày 01/01: Mua cổ phiếu của Công ty XYZ
- Giá mua: 1,000 cổ x 50,000 VND/cổ = 50,000,000 VND
- Ghi chép vào sổ cái:
- Nợ Tài khoản Đầu tư Tài chính: 50,000,000 VND
- Nợ Tiền mặt hoặc Ngân hàng: 50,000,000 VND
- Ngày 15/02: Nhận cổ tức
- Cổ tức: 5% x 50,000,000 VND = 2,500,000 VND
- Ghi chép vào sổ cái:
- Nợ Tiền mặt hoặc Ngân hàng: 2,500,000 VND
- Có Doanh thu từ Đầu tư Tài chính: 2,500,000 VND
- Ngày 30/03: Bán cổ phiếu của Công ty XYZ
- Giá bán: 500 cổ x 60,000 VND/cổ = 30,000,000 VND
- Lãi (lỗ) từ việc bán cổ phiếu: (60,000 VND/cổ – 50,000 VND/cổ) x 500 cổ = 5,000,000 VND (lãi)
- Ghi chép vào sổ cái:
- Nợ Tiền mặt hoặc Ngân hàng: 30,000,000 VND
- Ghi nợ Lãi từ Đầu tư Tài chính: 5,000,000 VND
- Có Doanh thu từ Bán Đầu tư Tài chính: 25,000,000 VND (30,000,000 VND – 5,000,000 VND)
Bài tập 7:
Công ty XYZ vừa thực hiện một số giao dịch liên quan đến đầu tư tài chính trong quý vừa qua. Dưới đây là các sự kiện và thông tin chi tiết:
- Ngày 05/07, công ty mua 1,200 cổ phiếu của Công ty GHI với giá 40,000 VND/cổ phiếu.
- Ngày 20/08, công ty nhận cổ tức từ đầu tư trên, tỷ lệ cổ tức là 3% trên giá trị cổ phiếu.
- Ngày 10/09, công ty quyết định bán 800 cổ phiếu của Công ty GHI với giá 45,000 VND/cổ phiếu.
Hãy thực hiện việc ghi chép vào sổ cái cho mỗi sự kiện trên và tính toán lãi (lỗ) từ giao dịch bán cổ phiếu.
Lời giải và tính toán:
- Ngày 05/07: Mua cổ phiếu của Công ty GHI
- Giá mua: 1,200 cổ x 40,000 VND/cổ = 48,000,000 VND
- Ghi chép vào sổ cái:
- Nợ Tài khoản Đầu tư Tài chính: 48,000,000 VND
- Nợ Tiền mặt hoặc Ngân hàng: 48,000,000 VND
- Ngày 20/08: Nhận cổ tức
- Cổ tức: 3% x 48,000,000 VND = 1,440,000 VND
- Ghi chép vào sổ cái:
- Nợ Tiền mặt hoặc Ngân hàng: 1,440,000 VND
- Có Doanh thu từ Đầu tư Tài chính: 1,440,000 VND
- Ngày 10/09: Bán cổ phiếu của Công ty GHI
- Giá bán: 800 cổ x 45,000 VND/cổ = 36,000,000 VND
- Lãi (lỗ) từ việc bán cổ phiếu: (45,000 VND/cổ – 40,000 VND/cổ) x 800 cổ = 4,000,000 VND (lãi)
- Ghi chép vào sổ cái:
- Nợ Tiền mặt hoặc Ngân hàng: 36,000,000 VND
- Ghi nợ Lãi từ Đầu tư Tài chính: 4,000,000 VND
- Có Doanh thu từ Bán Đầu tư Tài chính: 32,000,000 VND (36,000,000 VND – 4,000,000 VND)
Qua bài viết trên của Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC, trong quá trình kế toán cho các khoản đầu tư tài chính, việc sử dụng các nguyên tắc kế toán quốc tế và quy định cụ thể về việc đánh giá, ghi nhận, và giám định các khoản đầu tư là rất quan trọng. Thành công trong việc kế toán cho các khoản đầu tư tài chính đòi hỏi sự chính xác và hiểu biết sâu rộng về tài chính và kế toán.
